Huidaandoeningen

Leerdoelen van deze les:

Je (her)kent de verschillende schimmelinfecties.
Je weet wat eczeem is.
Je weet wat psoriasis is.
je weet wat huidkanker is.

Schimmelinfecties

Er bestaan vele duizenden soorten schimmels. Enkele van deze schimmels leven in en op de huid. Ook onder deze schimmels vindt je ‘specialisten’: sommige leven bij voorkeur in de haren, anderen in huidplooien en weer anderen in verhoornde delen van de huid. Een van de meest voorkomende schimmelinfecties van de huid zijn de voetschimmel en de kalknagel.

Welke soorten schimmelinfecties van de huid zijn er?

‘Gewone’ schimmelinfectie van de huid (tinea corporis) Alle schimmelinfecties van de huid vallen in deze groep, met uitzondering van de infecties van de handpalmen, voetzolen, tenen en de liezen. In veel gevallen hebben deze infecties een karakteristieke, schilferende ringvorm en wordt daarom ook wel ringworm genoemd. De klachten bestaan vooral uit ﬂinke jeuk. De belangrijkste verwekker van ringworm is de schimmel Trichophyton rubrum.

‘Diepe’ schimmelinfectie van de huid (diepe mycose) Soms kunnen schimmelinfecties leiden tot rode, pijnlijke bulten en ontstekingen van de huid. Deze infecties komen minder vaak voor dan de ringworm en betreft meestal infecties van de haarzakjes. De veroorzakers zijn o.a. T. mentagrophytes, T. violaceum en M. canis.

Schimmelinfectie van de liezen Schimmelinfecties in de liezen komen vrij veel voor. Typisch is het rode, licht schilferende, huidgebied dat vanuit de liezen ontstaat. De afwijking is van de normale huid afgegrensd met een duidelijke rand, vaak fel rood van kleur.

De verwekkers zijn meestal:

E. ﬂ occosum
T. rubrum
T.¯mentagrophytes

Schimmel in de liezen komt veel meer bij mannen dan bij vrouwen voor.

Hoe loop je schimmelinfecties op?

Schimmels verspreiden zich door het maken van schimmelsporen. Deze zijn zeer klein en komen overal om ons heen voor. De schimmelsporen kunnen uitgroeien tot echte schimmels als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn. In veel gevallen is dat een warme, vochtige omgeving (voeten, liezen), of een warm klimaat. De schimmelsporen die de meest voorkomende vormen van huidschimmel kunnen veroorzaken vinden wij vooral in sportzalen, zwembaden en andere publieke ruimten. Sommige soorten, zoals de M. canis, worden vaak overgebracht door huisdieren.

Diagnose

Bij een heel typisch beeld van een schimmelinfectie heeft de huisarts of dermatoloog meestal geen nader onderzoek nodig en kan de diagnose ‘op het oog’ gesteld worden. In twijfelgevallen kunnen twee soorten testen gedaan worden:

Direct microscopisch onderzoek: hiermee kunnen de schimmeldraden in de huidschilfers worden opgespoord. Dit onderzoek kan door de arts tijdens het consult uitgevoerd worden.

Schimmelkweek: er worden huidschilfers opgestuurd naar het laboratorium en geënt op een voedingsbodem. Na een aantal weken is bekend of er sprake is van een schimmelinfectie. Door deze techniek kan ook de schimmelsoort worden bepaald.

Bij diepe infecties kan het soms nodig zijn een stukje weefsel (huidbiopt) af te nemen dat vervolgens op de hierboven beschreven methode wordt onderzocht op schimmel.

Behandeling

Schimmels worden bestreden met een anti-schimmel geneesmiddel (antimycoticum). Deze kunnen zowel lokaal worden aangebracht als door middel van een orale kuur worden toegediend, afhankelijk van het type infectie.

Lokale behandeling

Bij de meeste schimmelinfecties van de huid kan volstaan worden met het lokaal aanbrengen van een antimycoticum. Er zijn verschillende antimycotica crèmes die kunnen worden toegepast, zoals miconazol. De lokale antimycotica in crème-vorm moeten doorgaans 3-4 weken 2 maal daags worden toegepast.

Orale behandeling

Wanneer de schimmelinfectie erg uitgebreid is of als er sprake is van een diepe infectie van bijvoorbeeld de haarzakjes is het meestal nodig de infectie te bestrijden met tabletten. Nadeel is dat aan een orale behandeling meer mogelijke bijwerkingen verbonden zijn dan aan een lokale behandeling. Infecties met bepaalde schimmelsoorten kunnen een vrij langdurige behandeling nodig hebben. Orale anti-schimmelmiddelen zijn onder meer terbinaﬁne en itraconazol.

Voorzorgsmaatregelen voor de behandelaar

Kom je als behandelaar in contact met een vorm van huidschimmel dan is het raadzaam chirurgen handschoentjes te dragen. Werk je liever met de blote hand, dan hoeft dat geen probleem te zijn, mits je de handen zorgvuldig wast na het laatste huidcontact. Let er tevens op dat materialen in de ruimte die met de huidschimmel in contact zijn geweest, gereinigd worden om verspreiding onder cliënten te voorkomen.

Voetschimmel

Op de voeten vinden wij vrijwel uitsluitend twee soorten schimmels: Trichophyton rubrum en richofyton mentagrophytes. Deze schimmels leven in de hoornlaag van de opperhuid. Voetschimmels komen zeer veel voor.

Hoe ziet een voetschimmel eruit?

Voetschimmel kan zich presenteren als nattende schilferende plekken tussen de tenen. Deze vorm wordt ook wel ‘zwemmerseczeem’ genoemd, omdat het vaak bij sporters wordt gezien die veel in natte ruimtes verkeren.

Een andere vorm, die tegelijk met zwemmerseczeem kan voorkomen, zijn rode vlakke plekken met een schilferend randje, vooral aan de zijkanten van de voeten. Soms kunnen centraal in de plek korstjes ontstaan en wondvocht vrijkomen. Wanneer bij de infectie een duidelijke rand zichtbaar is wordt de aandoening ook wel ringworm genoemd, net zo als schimmelinfecties elders op het lichaam die een dergelijke opvallende rode rand vertonen.

Schimmels kunnen ook kleine of grote blaren aan de voeten veroorzaken. Soms zijn dit diep in de huid liggende, enkele millimeter grote blaasjes die overgaan in schilferende plekken. Maar soms kunnen het ook tot enkele centimeter grote, met wondvocht gevulde blaren zijn. Het ontstaan van voetschimmel De schimmelsporen die voetschimmel kunnen veroorzaken vinden we vooral in sportzalen, zwembaden en andere plekken waar mensen met blote voeten lopen (kleedkamer van kledingwinkels, dokters…).

De schimmelsporen kunnen uitgroeien tot echte schimmels als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn: voor voetschimmels zijn dit vooral een vochtige, warme omgeving. Dit kan je voorkomen door:

Na het douchen of baden de voeten goed drogen.
In openbare ruimtes zo min mogelijk op blote voeten lopen.
Katoenen of wollen sokken dragen (deze voorkomen transpiratie).
Draag schoenen van een ‘ventilerend’ materiaal (leer, linnen of open schoenen).

Behandeling

Voetschimmels worden zoals eerder beschreven, bestreden met een anti-schimmel geneesmiddel (antimycoticum).

Schimmels aan nagels

Synoniemen: kalknagel, onychomycose.

Wat is het?

Een schimmelnagel (ook wel: kalknagel) is een nagel die geïnfecteerd is met een schimmel of een gist. Hierdoor ontstaan veranderingen aan de nagelplaat. Schimmelnagels komen zeer veel voor. Het overgrote deel van de schimmelnagels (98%) is aan de voeten te vinden.

Hoe ziet het eruit?

Een schimmelinfectie aan de nagel kan zich op verschillende manieren presenteren. Veel voorkomende verschijnselen zijn: – het gedeeltelijk loslaten van de nagelplaat aan de top van de nagel (distale onycholysis), – hoornvorming onder de nagelplaat waardoor deze omhoog geduwd wordt. – oppervlakkige witte verkleuring van de nagelplaat (oppervlakkige mycose). Uiteindelijk kan in sommige gevallen de hele nagelplaat verloren gaan.

Ontstaan van kalknagels

De meeste schimmelnagels worden veroorzaakt door de algemeen voorkomende huidschimmel Trichophyton rubrum (70%) van de gevallen en Trichophyton mentagrophytes (20%). De overige 10% veroorzakers omvat o.a. candida soorten. Deze folder richt zich op infecties met schimmels uit de trichophyton familie. Vermoed wordt dat de meeste schimmelnagels hun oorsprong vinden in een schimmelinfectie van de huid die overslaat op de nagelplaat.

Wie krijgt het?

Oudere mensen hebben een ongeveer 30x grotere kans om een schimmelnagel te ontwikkelen dan kinderen. De oorzaak hiervan is niet helemaal duidelijk. Mogelijk speelt het feit dat kindernagels sneller groeien dan nagels van volwassenen hier een rol. Geschat wordt dat in Nederland 5% van de bevolking één of meer schimmelnagels heeft.

Behandeling

In de meeste gevallen hoeven schimmelnagels niet behandeld te worden omdat ze medisch gezien weinig kwaad kunnen. Bij mensen met diabetes, een algemeen verminderde weerstand of herhaalde wondroosinfecties aan het been kan het behandelen van schimmelnagels toch wel medisch van belang zijn.

Hoe wordt het behandeld?

De schimmeldraden groeien door de gehele dikte van de nagelplaat. Om deze reden werken de Nederland verkrijgbare lokale antischimmel medicijnen (crèmes etc.) onvoldoende tegen schimmelnagels. De werkzame stof in de crème dringt onvoldoende door in de nagelplaat. Daarom kunnen schimmelnagels alleen met oraal in te nemen schimmeldodende medicijnen worden behandeld. Er kan gekozen worden tussen terbinaﬁne tabletten en itraconazol capsules. Om de schimmel effectief te bestrijden is vaak wel een behandeling van enkele maanden nodig. Indien de schimmelnagels puur cosmetische klachten geven kiezen de meeste dermatologen ervoor niet te behandelen. Hoewel bijwerkingen niet heel frequent gezien worden, moet toch altijd toch een goede balans gevonden worden tussen de baten van de behandeling en de risico’s ervan.

Wat zijn de vooruitzichten?

Wanneer de behandeling goed is uitgevoerd zal aan de basis van de nagel een gezonde, schimmelvrije nagel te voorschijn komen. Aangezien de nagels aan de voeten slechts met een snelheid van ongeveer 1,5 mm per maand groeien duurt het soms wel een heel jaar voordat het geïnfecteerde deel van de nagel geheel uitgegroeid is. Helaas kan een nieuwe schimmelinfectie na verloop van tijd opduiken en kunnen de klachten opnieuw beginnen.

Eczeem

Eczeem is een verzamelnaam voor een groot aantal verschillende huidaandoeningen die maar zeer ten dele wat met elkaar te maken hebben, en van vele vormen ervan is de oorzaak nog maar slecht bekend. De meeste, maar niet alle eczemen jeuken, maar lang niet alle jeukende aandoeningen zijn eczeem. Andere veelvoorkomende symptomen zijn: roodheid, schilfering. Vaak ook bultjes, soms blaasjes. Juist het tegelijk voorkomen van meerdere symptomen past bij eczeem.

Soorten eczeem naar oorzaak

Constitutioneel eczeem, ook wel atopisch eczeem: eczeem als gevolg van aangeboren aanleg. Bij baby’s en kinderen, maar ook op volwassen leeftijd. Dit eczeem heeft (bij oudere kinderen en volwassenen) een voorkeurslokalisatie in de elleboogsplooien en knieholtes.
Allergisch contacteczeem: ontstaat door contact met een stof, door irritatie (meestal) of allergie (soms). Een bekend voorbeeld van allergisch contacteczeem is nikkelallergie.
Ortho-ergisch contacteczeem: eczeem als gevolg van (over)belasting van de huid, met name door water en zeep.
Craquelé-eczeem of asteatotisch eczeem: eczeem met vooral droge schilfering, ontstaat door uitdroging (tekort schieten van vochtvasthoudend vermogen van de hoornlaag), vooral bij oudere mensen.
Hypostatisch eczeem: eczeem als gevolg van teveel oedeem, meestal aan de onderbenen.
Seborrhoïsch eczeem: schilferige aandoening van de huid, die mogelijk mede wordt veroorzaakt door de gist Malassezia furfur (Pityrosporum ovale). Met name de behaarde hoofdhuid, neus- en wangplooien en de huid rondom de wenkbrauwen zijn het meest aangedaan.

Soorten eczeem naar verschijnselen

Acrovesiculeus eczeem of dyshidrotisch eczeem: beschrijvende term voor een vorm van eczeem aan handen of voeten die gepaard gaat met kleine blaasjes.

Tylotisch eczeem of rhagadiform eczeem of eczema hyperkeratoticum et rhagadiforme: beschrijvende term van eczeem aan handen of voeten met veel schilfers, droge huid en kloven. Nummulair eczeem: vaak hardnekkig eczeem met verspreid muntgrote schilferende afwijkingen.

Eczeem met micro-organismen

Eczema herpeticum (Kaposi): eczeem in combinatie met een herpes simplexvirus.

Geïmpetiginiseerd eczeem: eczeem dat secundair geïnfecteerd is, vooral met Staphylococcus aureus, vergelijk impetigo.

Overig

Beroepseczeem: eczeemklachten zoals die vaak bij mensen met een bepaald beroep gezien worden, als vormen van contacteczeem: bakkerseczeem, kapperseczeem, metselaarseczeem. Meestal door irritatie, soms door contactallergie.

Psoriasis

Psoriasis (psoriasis vulgaris) is een chronische huidaandoening, waarbij de epidermis versneld nieuwe cellen aanmaakt. Dit uit zich in de vorm van lokaal sterke afschilfering van huidschubben. Periodes van vermindering van de symptomen worden afgewisseld met periodes waarin de ziekte verergert. De aangedane huid van een psoriasispatiënt vernieuwt zich in 6 à 7 dagen; bij niet-patiënten is dit 26 à 27 dagen. De structuur van de zich vernieuwende huidlagen wijkt echter belangrijk af van normaal.. Ongeveer 2% van de wereldbevolking heeft de aandoening, Alleen bij Zuid-Amerikaanse Indianen is ze veel zeldzamer. Genetische factoren spelen hierbij ook een rol. Psoriasis is niet besmettelijk

Soorten psoriasis

Er zijn verschillende typen psoriasis De meest voorkomende is psoriasis vulgaris of psoriasis en plaque de ‘gewone psoriasis’. Kenmerkend voor de meeste vormen van psoriasis zijn witte huidschilfers op rode plekken huid. Deze plekken worden ook wel plaques genoemd. Ze vertonen de volgende vier eigenschappen:

de plaques zijn duidelijk afgebakend, de overgang naar de onaangedane huid is scherp begrensd.
het oppervlak bestaat uit niet goed met elkaar samenhangende zilver-witte schilfers.
onder de schilfers vertoont de huid een glimmende, homogene roodheid.
als men over een dergelijke plek krabt, laten de huidschilfers op een kaarsvet-achtige manier los waarbij kleine bloeddruppeltjes op de rode huid verschijnen. Dit is het zogenaamde teken van Auspitz, en is diagnostisch van belang, omdat men daarmee andere aandoeningen, zoals eczeem, kan uitsluiten.

Door a-speciﬁeke irritatie van de huid, ontwikkelen zich soms plaques op plaatsen waar dat eerder nog niet het geval was, bijvoorbeeld op de plaats waar een schram heeft gezeten of een brandwondje.

Veranderingen aan de nagels treden ook vaak op. Drie soorten veranderingen kunnen optreden:

een gelige verkleuring onder de nagel
de vorming van kleine putjes in het nageloppervlak
door aantasting van keratine bevattende lagen in de nagel, krijgt deze een gelige kleur en wordt brokkelig’.

In ongeveer 5% van de gevallen, treden naast huidafwijkingen ook gewrichtsklachten op, en ontwikkelt zich een niet-reumatologische polyarthritis. De verschillende soorten psoriasis worden aangeduid door de aandoeningsnaam psoriasis aan te vullen met nog een Latijnse naam. Deze namen beschrijven meestal de vorm van de psoriasisplekken:

Psoriasis punctata. Puncta = punt. De allerkleinste ‘puntvormige’ psoriasisplekjes.
Psoriasis guttata. Gutta = druppel. ‘Druppelvormige’ psoriasisplekken. Dit is een acute vorm.
Psoriasis nummularis. Numma = munt. Psoriasisplekken die zo groot zijn als munten.
Psoriasis en plaques. Plaques= plakkaten. Dit is de meest voorkomende vorm van psoriasis vulgaris. Psoriasis ﬁgurata. Psoriasis met (soms bizarre) ﬁguren door het samenvloeien van plekken.
Psoriasis erytrodermie Erythros = rood. Derma = huid. De hele huid of bijna de gehele huid is door psoriasis aangedaan.
Psoriasis unguium. Unguium= nagel. Nagelafwijkingen die bij psoriasis horen.
Psoriasis capitis. Psoriasis op het behaarde hoofd (capitis).
Psoriasis inversa. ‘Omgekeerde (inversa) psoriasis’: psoriasis in de plooien (oksels, liezen, bilspleet, buikplooi, navel, onder de borsten)
Psoriasis annularis. Annulus = ring. Psoriasis met ringvormige plekken.
Psoriasis palmoplantaris. Psoriasis van de handpalmen (palma) en de voetzolen (planta).
Psoriasis pustulosa. Psoriasis met pustels = etterpuistjes
Psoriasis artropathica Psoriasis die gepaard gaat met gewrichtsafwijkingen die bij psoriasis kunnen voorkomen.

Oorzaken

De exacte oorzaak van psoriasis is niet bekend, hoewel er wel inzicht bestaat over het ziektemechanisme.

Immunologische aspecten

Aanvankelijk werd verondersteld dat psoriasis een ziekte was van zich te snel vermeerderende Cellen in de opperhuid. Tegenwoordig wordt psoriasis beschouwd als een ziekte die door immunologische factoren wordt veroorzaakt, waarbij genetische factoren eveneens een belangrijke rol spelen. Het belangrijkste bewijs hiervoor is de bevinding dat het toedienen van een aantal stoffen die op immunfactoren inwerken de ziekte kan terugdraaien.

Genetische factoren

Genetische factoren spelen een rol bij de aanleg voor psoriasis, maar de exacte manier van overerving is nog onbekend. Ongeveer 30 procent van de patiënten heeft een ouder of kind met de aandoening. Als beide ouders en een kind de ziekte hebben, bedraagt de kans dat een volgend kind psoriasis zal krijgen 50 procent; als een kind de ziekte heeft maar de ouders niet, dan daalt de kans voor een volgend kind naar 8 procent.

Overige

Ook bekend zijn een aantal factoren die psoriasis kunnen laten ontstaan, of reeds bestaande psoriasis kunnen verergeren. Zij worden ook wel ‘triggers’ (uitlokkende factoren) genoemd. Men moet dan wel al een genetische aanleg voor het ontwikkelen van psoriasis hebben, omdat niet iedereen door deze triggers de ziekte ontwikkelt. Algemeen geaccepteerde triggers zijn letsels en infecties.

Onder invloed van stress ziet men de psoriasis meestal verergeren. Dit kan extreme vormen aannemen. Andere mogelijke uitlokkende factoren zijn: het klimaat, hormonale factoren, roken, alcohol en bepaalde vormen van kanker. Deze zaken zijn nog onderwerp van medisch-wetenschappelijke discussie.

Behandeling

Er zijn verschillende soorten behandeling voorhanden. Elke behandeling is gericht op het onderdrukken van de symptomen. Op dit moment is het nog niet mogelijk om psoriasis te genezen. Ruwweg kunnen de behandelingen in 3 groepen worden onderverdeeld:

lokale therapie met zalven, cremes en lotions
lichttherapie
systemische therapie Vaak worden behandelingen uit de verschillende groepen gecombineerd

Lokale therapie

salicylzuur; Als er veel schilfers op de huid zitten, kunnen deze voordat de werkzame zalf wordt aangebracht, los worden geweekt met salicylzuur.
corticosteroïden (‘hormooncrèmes’); In de bestrijding van psoriasis wordt veelvuldig gebruik gemaakt van corticosteroiden. Deze zorgen voor een onstekingsremming en afname van de dikte van de psoriasis plekken. Vaak lukt het om met sterke corticosteroiden de huid vrijwel geheel rustig te krijgen. Er zijn corticosteroid zalven (voor ’s avonds), crèmes en emulsies (voor overdag) en lotions (voor het behaarde hoofd). Tevens is er een corticosteroïd bevattende shampoo beschikbaar. Nadelen van corticosteroïd therapie: na langdurig gebruik hebben corticosteroiden minder effect en kan de huid dunner worden (atroﬁe).
Calcitriol, calcipotriol/betamethason en ditranol; Deze middelen remmen de celgroei. Sommigen zijn verkrijgbaar in cremes met verschillende concentraties (van 0,05% tot 3%). Aangezien het ﬁ kse irritatie van de huid kan veroorzaken, begint men met een lage dosering die naar behoeven kan worden opgevoerd.

Lichttherapie

Dit is een over het algemeen effectieve, niet onprettige en redelijk onschuldige behandelvorm. Tegenwoordig is het in veel gevallen mogelijk de UV therapie ook thuis te volgen. Er zijn twee soorten lichttherapie geschikt voor de behandeling van psoriasis:

PUVA; UltraViolet A (UVA) licht is een bestandeel van het natuurlijk zonlicht. Het licht dringt vrij diep in de huid door. Door het ultraviolet licht wordt de celgroei beïnvloed, evenals de ontsteking van de huid. Uit ervaring is echter gebleken dat UVA alléén onvoldoende effect sorteert bij psoriasis en dat het nodig is op het moment van behandeling een medicijn toe te voegen dat de werking van UVA versterkt. Dit medicijn heet psoraleen. PUVA (dus UVA + psoraleen).

Patiënten worden doorgaans 2 keer per week op deze manier behandeld gedurende meerdere weken of enkele maanden.

Voordelen:

Beproefde, effectieve behandelmethode
Bij uitgebreide psoriasis is het veel makkelijker dan smeren

Nadelen:

Frequente lichtbehandelingen verhogen de kans op ontstaan van huidkanker
op langere termijn (net als bij gewoon zonlicht)
De psoraleentabletten kunnen misselijkheid veroorzaken
Niet toepasbaar tijdens zwangerschap of borstvoeding

UVB; Ultraviolet B is, net als ultaviolet A, een bestanddeel van het natuurlijk zonlicht. Het heeft een krachtiger werking dan UVA en wordt daarom zonder aanvullende orale medicijnen toegepast. PUVA werkt wel weer krachtiger dan UVB. Nadeel van UVB is dat het minder diep in de huid doordringt. Voor psoriasis blijkt het echter over het algemeen goed te gebruiken. Sinds enige jaren zijn er nieuwe UVB lampen in gebruik die bijna even effectief zijn als PUVA therapie.

Voordelen:

Beproefde, effectieve behandelmethode.
Bij uitgebreide psoriasis is het veel makkelijker dan smeren.
Kan eventueel bij zwangerschap worden toegepast

Nadelen:

Frequente lichtbehandelingen verhogen de kans op ontstaan van huidkanker op langere termijn

Systemische therapie

Bij ernstige vormen van psoriasis die niet met lokale middelen of lichttherapie onder controle kan worden gebracht zal de dermatoloog een systemische therapie voorstellen. Deze behandelvormen hebben helaas over het algemeen veel hevige en gevaarlijke bijwerkingen voor de patiënt zelf en (toekomstige) ongeboren kinderen. Er zijn verschillende mogelijkheden:

Ciclosporine onderdrukt de immuunreactie die bij psoriasis een rol speelt. Makkelijk in te nemen.
Acitretine lijkt op vitamine A zuur en zorgt ervoor dat de huidcellen weer normaal uitgroeien. Kan als een van de weinige therapieën ook helpen bij psoriasis van de nagels. Is makkelijk in te nemen.
Methotrexaat Dit geneesmiddel werkt door remming van de celdeling. Is makkelijk in te nemen.
Biologicals Een nieuwe ontwikkeling in de behandeling van psoriasis betreft het toepassen van de zogeheten ‘biologicals’. Biologicals kunnen psoriasis niet genezen, maar kunnen wel de symptomen van psoriasis onderdrukken. De term biological is opgebouwd uit de woorden “bio” en “logical”. De term “bio” heeft betrekking op het productieproces, want de biologicals worden namelijk geproduceerd in (biologische) zoogdiercellen. De term “logical” komt voort uit het feit dat deze middelen speciaal zijn ontwikkeld en via een logisch werkingsmechanisme werken. De dermatoloog kan deze middelen voorschrijven wanneer andere systemische therapieën (zoals met ciclosporine en methotrexaat) al geprobeerd zijn. Enkele merknamen van deze biologicals zijn Enbrel, Remicade, Humira en Raptiva. – Etanercept ( Enbrel ® ) en Adalimumab (Humira ®) Dit zijn TNFalpha remmers, die de ontstekingreactie van psoriasis voorkomen. Het wordt toegediend d.m.v. een injectie die eventueel door de patiënt kan uitgevoerd. Hoewel ze slechts een vrij speciﬁ ek onderdeel van het immuunsysteem beïnvloeden worden deze middelen niet voorgeschreven bij mensen met actieve infecties of een verhoogd risico op infecties. De behandeling wordt overigens doorgaans goed verdragen. – fumaarzuur Fumaarzuur is een geneesmiddel dat alleen via een artsenverklaring verkrijgbaar is, omdat het niet ofﬁ cieel in Nederland is geregistreerd. Het wordt toegepast als ander systemische geneesmiddelen onvoldoende werken of te veel bijwerkingen hebben.

Alternatieven

Zonlicht en zout; Ook ondervinden patiënten met psoriasis veel effect door zoutwater te combineren met zonlicht. Zo kan men dus een paar weken kuren in de zuidelijke zon. Een kuur aan de Dode Zee in Israël of Jordanië sorteert nog meer effect. Deze natuurlijke behandel vorm bestrijd weer voornamelijk de symptomen en de verschijnselen zullen na lange of korte tijd terugkeren.
Visjes; In een Turks kuuroord kunnen psoriasispatiënten zich laten behandelen door twee soorten vissen, waaronder de doktersvis (Garra rufa), die de korstjes opeet. Men neemt tweemaal daags een vier uur durend bad in seleenrijk water.
Ayurveda; Een Ayurvedisch middel is het insmeren van de aangetaste plekken met Neem Taila. Neem kan gebruikt worden voor diverse huidaandoeningen.
PsoriasisLight; Therapie Instrument Volgens de theorie van acupunctuur, zendt dit apparaat een hoeveelheid hoge energie-bundels, zoals van een groot aantal naalden uit. Deze energie activeert de huid, en zou bijdragen aan een verbeterde huid-functie en herstel. Er zijn geen klinische studies naar de effectiviteit van behandeling met dit apparaat gedaan.

Wat betekent dit voor de masseur/ massagetherapeut?

Als masseur kan je zonder gevaar masseren. Vanwege de droge, gevoelige en vaak schilferige huid is het aan te raden extra olie te gebruiken. Verzeker je ervan dat je cliënt niet overgevoelig is voor de betreffende olie. Meestal wet de cliënt zelf heel goed dat massage geen kwaad kan en kent deze zijn eigen lijf goed genoeg om zich daar niet druk om te maken. Vaak schamen mensen zich echter wel voor de schilferige plekken. Laat hen dan ook duidelijk weten dat het voor jou geen enkel probleem is. Massage brengt ontspanning en kan daardoor zelfs de symptomen van de psoriasis verminderen. Deze symptomen nemen immers toe onder invloed van stress.

Huidkanker?

De meeste vlekken die je op de huid zal tegenkomen zijn onschuldige moedervlekken. Moedervlekken zijn plekjes op de huid waar door een ‘foutje’ meer pigmentvormende cellen liggen. Een vlek is verdacht als hij aan een of meerdere van onderstaande eigenschappen voldoet:

Asymmetrie; als de plek een punt of een scheve bolling heeft gekregen.

Border; onregelmatige begrenzing. Normaal gesproken is een moedervlek regelmatig rond, maar zodra de vlek grillig van vorm wordt, kan er iets mis zijn.

Color; heeft een moedervlek meerdere kleuren of als deze van kleur verandert (hij wordt ineens heel donker, rood, paars, zwartachtig of verschillende kleuren door elkaar) is dat een verdacht teken. Diameter Moedervlekken met een doorsnede groter dan een halve centimeter moeten regelmatig door een specialist worden bekeken.

Elevation; het Engelse woord voor verheven. Wanneer een moedervlek dikker wordt, als er bobbeltjes opkomen of kuiltjes in ontstaan.

Deze tekenen zijn een goede reden om een afspraak met de huisarts te maken. Toch hoeft niet elke onrustige moedervlek met deze eigenschappen per deﬁnitie een melanoom te zijn. De huisarts kan helpen met de diagnose. Moedervlekken kunnen worden ‘afgeschaafd’ voor onderzoek en verdachte moedervlekken kunnen operatief verwijderd.